De nieuwe pensioenwet (Wet toekomst pensioenen – Wtp) vraagt pensioenuitvoerders niet alleen om hun regelingen aan te passen, maar ook om deelnemers actiever te begeleiden bij het maken van keuzes. Het gaat niet langer alleen om informeren. Deelnemers moeten echt geholpen worden om verstandige beslissingen te nemen.
Maar hoe zorg je ervoor dat je alle noodzakelijke persoonsgegevens bij elkaar krijgt om een deelnemer goed inzicht te bieden? Met uiteenlopende achtergronden, wensen en situaties. En hoe doe je dat op een manier die begrijpelijk, betaalbaar én schaalbaar is?
De Wet toekomst pensioenen is per 1 juli 2023 in werking getreden. Pensioenfondsen hebben tot 1 januari 2028 de tijd om hun regeling aan te passen en over te stappen op het nieuwe stelsel. Met de invoering van de Wtp krijgen deelnemers meer keuzemogelijkheden. Denk aan het zogeheten “bedrag ineens”, maar ook aan hoog-laagconstructies, vervroegen of uitstellen van pensioen.
De wet verplicht pensioenfondsen om hierover keuzebegeleiding te bieden. Maar hoe dat moet gebeuren, laat de wet bewust open. Er is geen vast format. Dat maakt het complex: de invulling verschilt per fonds, en er is geen centraal systeem waarop iedereen kan terugvallen.
Bovendien: persoonlijke begeleiding kost tijd. En pensioenuitvoerders hebben slechts zicht op een klein deel van iemands totale financiële situatie.
Wie ooit een pensioenportaal heeft geopend, weet: grafieken en bedragen zijn niet automatisch gelijk aan inzicht. Veel deelnemers snappen niet wat die cijfers precies betekenen voor hun leven na pensionering. Hoe verhoudt een maandelijks bedrag zich tot hun toekomstige uitgaven? Wat betekent een keuze voor “bedrag ineens” op de lange termijn? En welke gevolgen heeft het voor toeslagen of belastingen?
Daar komt bij: pensioen is vaak niet de enige bron van inkomen voor later. Een compleet beeld vereist gegevens over alle opgebouwde pensioenpotjes, het pensioen van de eventuele partner, woonlasten, hypotheek, spaargeld en toeslagen. En dat vraagt om gegevens die vaak buiten het bereik liggen van één individuele pensioenuitvoerder.
In de praktijk betekent dit: goede keuzebegeleiding kan alleen als er ook toegang is tot aanvullende persoonlijke financiële data. Anders blijft de keuze enkel gebaseerd op de regeling van een individuele pensioenaanbieder wat de onderbouwing niet ten goede komt.
Zoals Stefan Taubert (Directeur Stichting Pensioenregister) het verwoordde in de Data Sharing Podcast:
“Goede keuzebegeleiding is alleen mogelijk als je de persoonlijke situatie meeneemt.”
De pensioensector staat op een kruispunt. Elke uitvoerder kan in theorie zijn eigen keuzebegeleidingsaanpak bouwen. Maar is dat wenselijk? Slim? Of zelfs haalbaar? Door de wet toekomst pensioenen kent de sector al grote uitdagingen op het gebied van datakwaliteit, vernieuwing IT-landschap en communicatie. Waarom zou elke uitvoerder dan ook nog eens individueel het wiel uitvinden als het gaat om keuzebegeleiding?
Er zijn alternatieven:
“Waarom moet iedereen dit apart oplossen?”
– Stefan Taubert, Stichting Pensioenregister
In elk van deze routes is toegang tot relevante data essentieel. Of het nu via de deelnemer zelf loopt, via een centrale wallet of via een API-verbinding tussen partijen: data delen is een randvoorwaarde voor goede keuzebegeleiding.
Persoonlijke begeleiding klinkt duur, maar hoeft dat niet te zijn. Technologie kan juist helpen om die begeleiding schaalbaar te maken, zonder aan kwaliteit in te boeten.
Kijk naar de hypotheekmarkt: mensen krijgen daar al jaren gepersonaliseerd advies op basis van slimme vragenlijsten, gekoppelde data en eenvoudige scenario’s. Daarbij blijft er ruimte voor een adviseur als het nodig is, maar het grootste deel van het traject is geautomatiseerd en begrijpelijk.
Ook binnen pensioen is dit mogelijk. Door persoonlijke gegevens op een veilige en eenvoudige manier beschikbaar te stellen en te delen (bijvoorbeeld met Mijnpensioenoverzicht.nl via Ockto) ontstaat er een basis waarop slimme tooling kan draaien. Met behulp van AI en gestandaardiseerde scenario’s kan een deelnemer zien wat bepaalde keuzes betekenen voor zijn of haar situatie.
Zoals Robert Harreman (Ockto) in de podcast aangaf:
“Je hoeft niet alles uit te leggen – soms is het genoeg om iemand een stoplicht te geven. Rood, oranje of groen. Daar snappen mensen meer van dan van vijf grafieken.”
De wet is van kracht, en met de eerste fondsen die invaren, wordt de praktijk steeds concreter. Wachten is geen optie meer. Gelukkig zijn er al oplossingen beschikbaar waarmee pensioenuitvoerders direct aan de slag kunnen.
Goede pensioenbegeleiding hoeft niet onbetaalbaar of complex te zijn. Maar het vergt wel slimme inzet van data, mensen en technologie. Nu de eerste fondsen zijn overgestapt en de rest van de sector zich voorbereidt op 2026-2028, is dit hét moment om keuzebegeleiding structureel goed in te richten.
Zoals Robert het zei:
“Ieder voor zich? Dat lijkt me niet de weg.”
Benieuwd hoe dit werkt in de praktijk? Kijk op onze pensioenpagina of neem direct contact met ons op.
In onze podcastaflevering met Robert Harreman (Ockto) en Stefan Taubert (Stichting Pensioenregister) bespreken we hoe keuzebegeleiding, datadeling en technologie elkaar versterken in het nieuwe pensioenstelsel.
Benieuwd hoe Ockto hierin een rol speelt? Beluister de aflevering op Spotify of neem vrijblijvend contact met ons op.
Onze salesmanager Tim Bijvoet vertelt je graag meer.