Open banking: een nieuw tijdperk in de financiële dienstverlening

Wat is eigenlijk het doel van open banking? Het doel is om consumenten in staat te stellen om meer controle uit te laten oefenen over hun eigen financiën en meer keuzevrijheid te bieden qua financiële diensten en apps. Hoewel open banking nog steeds in de kinderschoenen staat, heeft het de potentie om de manier waarop mensen financiële diensten, apps en producten gebruiken in de basis te veranderen.

In dit blog onderzoeken we de ontwikkelingen in open banking, de macht van de consument, én de impact van open banking op de toekomst van de financiële sector.

De basisprincipes van open banking

Open banking in Europa ontstond grotendeels als gevolg van de Second Payment Services Directive (PSD2) die in 2018 van kracht werd. Deze Europese wet stelt dat consumenten primaire eigenaren zijn van hun eigen financiële data, ook al liggen deze gegevens in beheer bij financiële instellingen zoals banken.

In de wet staat ook dat consumenten recht hebben op de keuze en de middelen om deze financiële gegevens desgewenst met andere financiële instellingen te delen. Om dit te vergemakkelijken heeft de wet vastgelegd dat banken een beveiligde omgeving (doorgaans een API) ter beschikking moeten stellen, waar consumenten een veilige uitwisseling van gegevens kunnen laten plaatsvinden tussen twee vertrouwde financiële dienstverleners.

Het uitgangspunt van een open banking-ecosysteem berust op een drietal ingebouwde vertrouwensprincipes:

1. De consument initieert altijd het uitwisselen van gegevens. Dat betekent dat niets uitgewisseld mag worden zonder nadrukkelijke toestemming van de consument. 
2. De bank moet 100% zeker zijn van de identiteit van de persoon die het uitwisselen van gegevens aanvraagt. Om beide te handhaven, moeten consumenten altijd een verzoek tot het uitwisselen van gegevens autoriseren via hun bankieren app, op dezelfde manier als iemand een betaling of identificatie via iDIN autoriseert. 
3. Tenslotte moet de bank de zekerheid hebben dat de gegevens worden uitgewisseld met een vertrouwde financiële dienstverlening volgens de juiste beveiligingsmethode. Om dit te waarborgen mogen alleen bedrijven met een licentie (third party providers) de uitgewisselde gegevens ontvangen via een API.

Hoe geeft dit de consument meer macht?

In een open banking-ecosysteem worden traditionele bankzaken zoals geldbeheer, betalingen, rekeningoverzichten of financiële analyses niet meer beheerd via de eigen kanalen van de bank. Bedrijven die een PDS2-vergunning bezitten kunnen dit soort diensten naadloos in innovatieve apps en diensten inbouwen. Op zijn beurt geeft dit weer talloze mogelijkheden voor klantondersteuning, met onder andere: verbeterde financiële analyses, gepersonaliseerde adviezen, het veilig uitwisselen van gegevens, en naadloze betalingsmogelijkheden.

Een belangrijk onderdeel van deze toegevoegde waarde is dat consumenten nu in staat zijn om financiële gegevens van verschillende financiële dienstverleners bij elkaar te verzamelen, waardoor ze in één oogopslag overzicht krijgen over al hun financiële zaken. Dit ondersteunt consumenten bij het maken van onderbouwde beslissingen over hun financiën, budgetten en effectief geldbeheer.

Open banking in de praktijk

Verschillende innovatieve voorstellen hebben inmiddels hun intrede gedaan in de Nederlandse markt in de afgelopen jaren.

Fintech bedrijven zoals Bizcuit gebruiken open banking zodat klanten hun financiële zaken meteen kunnen integreren in boekhoudsoftware. Nieuwe voorstellen voor geldbeheer zijn ook op de markt gekomen, zoals Dyme voor abonnementenbeheer of Peaks voor geautomatiseerde beleggingen.

Bedrijven zoals Ockto gebruiken open banking om beveiligd persoonlijk databeheer en digitalisatie te stimuleren voor de hele financiële sector. Andere bedrijven, zoals Floryn, zijn actief op de kredietmarkt en verlenen zakelijk krediet op basis van de banktransacties van het bedrijf. De meeste consumenten zien open banking wanneer ze ontdekken dat ze meerdere bankrekeningen kunnen samenvoegen in hun eigen bankieren app – iets wat ook mogelijk gemaakt wordt door open banking – wat de gebruikerservaring van meer traditionele bankieren apps ook bevordert.

Open data economie

De PSD2-wet heeft de basis voor een open banking-ecosysteem gelegd en het bewijs geleverd dat ingebouwde vertrouwensprincipes werken en uiteindelijk tot innovatie leiden. Toch blijft tot op heden het principe van open banking beperkt tot bankgegevens, zoals banktransacties en betalingen.

Consumenten zijn nog niet in staat om veel andere financiële gegevens zoals pensioengegevens, spaarrekeningen en hypotheekgegevens samen te voegen. Naarmate open banking zich uitbreidt naar een bredere 'open data' economie, kunnen consumenten naadloos overstappen tussen platforms voor de integratie van bankieren, beleggingen, verzekeringen en andere financiële zaken in eigen beheer. Traditionele financiële instellingen blijven altijd als 'poortwachter' dienen voor het waarborgen van deze gegevens, maar consumenten kunnen straks kiezen welk platform het beste bij hen past. 

Het is Ockto’s missie om hét platform te zijn voor het delen van persoonsgegevens; vandaar dat wij naast banktransacties óók andere relevante financiële gegevens leveren, zoals pensioengegevens, spaarrekeningen en hypotheekgegevens.

Kortom, open banking brengt een verregaande hervorming in de financiële sector, en kan consumenten een geheel nieuwe beheer- en keuzemogelijkheden geven. Met nieuwe spelers op de financiële markt zullen klanten in de toekomst al hun financiële zaken beheren in een gepersonaliseerde en veilige omgeving, met gegevens die naadloos op elkaar aansluiten. Het omschakelen naar open banking bevordert innovatie en concurrentie en geeft vorm aan financiële omgevingen waar de klant écht centraal kan staan.

Ockto helpt je verder!